Brisel uputio jasne poruke Bosni i Hercegovini

Bosna i Hercegovina je tokom 2025. godine napravila korak unazad kada je riječ o usklađivanju vizne politike s Evropskom unijom, navodi se u konačnoj verziji Izvještaja Evropske komisije o viznim režimima zemalja zapadnog Balkana, objavljenoj danas.

U osmom po redu izvještaju, koji je zajednički dokument Evropske komisije, Evropskog parlamenta i Vijeća EU, ističe se da je BiH jedina država u regionu koja je u analiziranom periodu zabilježila nazadovanje.

Više odstupanja nego ranije

Prema navodima iz dokumenta, Bosna i Hercegovina je zadržala ukupno 72 stalna bezvizna sporazuma, ali je istovremeno povećala broj sezonskih bezviznih izuzeća – sa jednog na tri.

„Kao rezultat toga, broj neusklađenosti između vizne politike BiH i vizne politike Evropske unije povećan je sa osam u 2024. godini na deset u 2025. godini“, navodi se u Izvještaju.

Evropska komisija ovaj potez ocjenjuje kao regres u odnosu na ranije zabilježen napredak koji je BiH ostvarila u oblasti vizne politike.

Region napreduje, BiH ostaje izuzetak

Dok je Bosna i Hercegovina bilježila negativan trend, ostale zemlje zapadnog Balkana – Srbija, Albanija, Kosovo i Crna Gora – tokom protekle godine dodatno su pooštrile svoje vizne režime.

U Izvještaju se posebno izdvaja Crna Gora, uz napomenu da se puni efekti uvedenih mjera još uvijek ne mogu u potpunosti procijeniti.

Sjeverna Makedonija je, prema ocjeni Evropske komisije, najbliže potpunom usklađivanju s viznom politikom EU, jer joj je preostala svega jedna razlika.

Migracije i sigurnosni izazovi

Posebna pažnja u Izvještaju posvećena je migracijama. Navodi se da je tokom 2024. i 2025. godine duga i slabo kontrolisana granica između BiH i Hrvatske postala jedan od ključnih pravaca za ulazak neregularnih migranata u Evropsku uniju preko zapadnog Balkana.

Evropska komisija naglašava da države koje uživaju bezvizni režim s EU moraju hitno: – dodatno uskladiti liste zemalja čiji državljani ne trebaju vize, – ukinuti prakse poput sezonskih bezviznih režima, – obustaviti omogućavanje bezviznog ulaska na osnovu viza ili boravišnih dozvola trećih zemalja, – uspostaviti sistematsko prikupljanje biometrijskih podataka, uključujući otiske prstiju i digitalne fotografije.

Readmisija i Frontex: pomaci uz ozbiljne zastoje

Iako se u dokumentu bilježi da je angažman Frontexa u Bosni i Hercegovini konačno pokrenut, istovremeno se navodi da Sarajevo u tom procesu stvara „nepotrebne i do sada nezabilježene probleme“.

U oblasti readmisije, region uglavnom bilježi stabilno funkcionisanje, ali se kao izuzetak ponovo navodi BiH, gdje su zabilježena „nepotrebna proceduralna odlaganja“. Slični, ali znatno blaži problemi, uočeni su i na Kosovu.

Falsifikati i organizirani kriminal

Izvještaj upozorava i na sigurnosne prijetnje povezane s organiziranim kriminalnim mrežama.

„U BiH i Srbiji zabilježeno je djelovanje organiziranih kriminalnih grupa uključenih u proizvodnju i distribuciju falsificiranih identifikacionih dokumenata, uključujući pasoše i vozačke dozvole država članica EU.“

Za Srbiju se dodatno navodi da su pojedini krivotvoreni elektronski pasoši toliko sofisticirani da mogu proći savremene sisteme kontrole, dok su kriminalne grupe u Srbiji i BiH međusobno povezane.

Gruzija pod pojačanim nadzorom

Izvještaj se osvrće i na dešavanja van zapadnog Balkana, s posebnim fokusom na Gruziju. Kao posebno zabrinjavajuća navodi se činjenica da se u toj zemlji nalazi oko 160.000 ruskih državljana koji tvrde da su izbjegli mobilizaciju i traže azil u EU.

Evropska komisija, međutim, izražava ozbiljnu sumnju u te navode, posebno u kontekstu pogoršanih odnosa s vlastima u Tbilisiju. U tom kontekstu se posmatra i današnja odluka EU da uvede vizni režim za nosioce diplomatskih i službenih pasoša Gruzije.

Jasne poruke Brisela Sarajevu

Na kraju Izvještaja, Evropska komisija upućuje niz konkretnih zahtjeva Bosni i Hercegovini: • hitno dodatno usklađivanje vizne politike, posebno prema državama koje nose migracijske i sigurnosne rizike, • strožu kontrolu izdavanja viza državljanima visokorizičnih zemalja, • jačanje kapaciteta Granične policije i borbe protiv ilegalnih prelazaka granice, • intenzivniju i operativniju primjenu Statusnog sporazuma s Frontexom, • unapređenje provjere autentičnosti putnih isprava te uvođenje API/PNR sistema za razmjenu podataka o putnicima.

Vizni režimi koje EU očekuje od BiH

Iako se u samom Izvještaju ne navode imena država, ranije je poznato da Evropska unija od Bosne i Hercegovine očekuje uvođenje viza za državljane: • Kine

• Rusije

• Turske

• Azerbejdžana

• Katara

• Kuvajta

Također se traži ukidanje sezonskog bezviznog režima sa Saudijskom Arabijom.

Iako je BiH u međuvremenu ukinula bezvizne aranžmane s Bahreinom i Omanom, Brisel ocjenjuje da to nije dovoljno, jer se preostalih šest plus jedan aranžman i dalje smatraju neusklađenim s viznom politikom Evropske unije.

About The Author